Đã tìm thấy “cội nguồn” gây ung thư gan không phải rượu bia, là món nhiều người mê
Từ lâu, rượu bia được xem là “thủ phạm” chính gây tổn thương gan và là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến ung thư gan. Tuy nhiên, những năm gần đây, giới khoa học đã phát hiện ra một “cội nguồn” âm thầm khác, nguy hiểm không kém nhưng lại ít được chú ý — đó chính là món ăn chứa nhiều aflatoxin, một độc tố nấm mốc có mặt trong một số loại thực phẩm quen thuộc, đặc biệt là lạc (đậu phộng) mốc, ngô mốc và các loại hạt bảo quản không đúng cách.
Aflatoxin là chất độc sinh ra từ nấm Aspergillus flavus và Aspergillus parasiticus, thường phát triển trên các loại ngũ cốc, đậu, hạt có dầu trong điều kiện ẩm thấp. Khi thực phẩm bị nhiễm aflatoxin nhưng vẫn được tiêu thụ, chất này sẽ âm thầm tích tụ trong gan, gây tổn thương tế bào gan, làm suy giảm chức năng gan và theo thời gian có thể dẫn tới xơ gan, viêm gan mãn tính và ung thư gan.
Điều đáng lo ngại là aflatoxin không bị phá hủy ở nhiệt độ nấu ăn thông thường, nghĩa là ngay cả khi đã nấu chín, chất độc này vẫn tồn tại và gây hại cho cơ thể. Một nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho thấy, ở những khu vực có tỷ lệ tiêu thụ ngũ cốc bị mốc cao, tỉ lệ ung thư gan cũng cao hơn nhiều lần so với những nơi khác, bất kể mức tiêu thụ rượu bia là bao nhiêu.
Nguy hiểm hơn, các món ăn chứa aflatoxin thường là những món khoái khẩu như: lạc rang muối, ngũ cốc rang, hạt hướng dương, hạt điều rang, bắp rang… Những món ăn này rất phổ biến trong các bữa ăn vặt, tiệc tùng, ngày lễ. Nhiều người có thói quen mua trữ hạt khô để dùng dần, nhưng không để ý điều kiện bảo quản, khiến nấm mốc phát triển mà mắt thường không dễ nhận ra.
Giới chuyên gia cảnh báo: không phải cứ ăn uống điều độ, không đụng đến rượu bia là gan sẽ an toàn. Việc tiêu thụ thực phẩm nhiễm nấm mốc, dù chỉ với lượng nhỏ nhưng kéo dài, vẫn có thể âm thầm phá hủy gan và dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
Để phòng tránh, người dân cần đặc biệt chú ý đến nguồn gốc thực phẩm, không sử dụng các loại hạt đã có dấu hiệu ẩm mốc, mùi lạ, đắng hoặc đổi màu. Nên bảo quản thực phẩm khô ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và ẩm thấp. Đồng thời, cần khám sức khỏe định kỳ, kiểm tra chức năng gan nếu có dấu hiệu mệt mỏi kéo dài, vàng da, chán ăn…
Tóm lại, ung thư gan không chỉ đến từ rượu bia mà còn có thể bắt nguồn từ chính những món ăn tưởng chừng “vô hại” hằng ngày. Cẩn trọng trong lựa chọn thực phẩm và nâng cao hiểu biết sẽ giúp mỗi người bảo vệ gan — “nhà máy lọc độc” quan trọng bậc nhất của cơ thể.