Giá vàng sẽ lặp lại lịch sử Ia0 d:.ố:c mạnh sau khi đạt đỉnh?
Trong lịch sử hiện đại, giá vàng từng hai lần sụt giảm mạnh sau giai đoạn lập đỉnh là đầu thập niên 1980 và giai đoạn 2011 – 2015. Mỗi chu kỳ đều để lại những bài học rõ ràng về cách thị trường phản ứng khi yếu tố kinh tế và tâm lý đầu tư thay đổi.
Vàng miếng tại sàn giao dịch ở Seoul, Hàn Quốc. Ảnh: Yonhap/TTXVN
Vừa qua, giá vàng thế giới đã lao dốc hơn 5% trong phiên giao dịch 21/10, đánh dấu mức giảm lớn nhất trong một ngày đối với kim loại này trong hơn một thập niên. Diễn biến này khiến giới đầu tư đặt câu hỏi rằng liệu một kịch bản tương tự có đang lặp lại.
Hai lần sụt giảm sau khi đạt đỉnh trong quá khứ
Sau khủng hoảng dầu mỏ, lạm phát tại Mỹ tăng vọt, khiến vàng trở thành tài sản trú ẩn hấp dẫn và giá kim loại quý này đạt đỉnh hơn 670 USD/ounce vào đầu năm 1980. Tuy nhiên, sau đó, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) dưới thời Chủ tịch Paul Volcker đã nâng mạnh lãi suất để kiểm soát lạm phát. Lãi suất tiêu chuẩn tăng lên hơn 20%, đồng USD phục hồi nhanh, khiến chi phí nắm giữ vàng tăng cao.
Đến giữa năm 1982, giá vàng chỉ còn quanh mức 350 USD/ounce, mất khoảng 60% giá trị so với đỉnh. Trong suốt hai thập niên sau đó, giá vàng gần như chỉ duy trì ở mức thấp. Phải đến đầu những năm 2000, khi đồng tiền Mỹ suy yếu và lạm phát trở lại, giá vàng mới bước vào chu kỳ tăng mới.
Sau khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008, chính sách nới lỏng tiền tệ và nỗi lo suy thoái kéo dài khiến vàng tăng liên tục, đạt gần 1.900 USD/ounce vào tháng 9/2011. Tuy nhiên, khi kinh tế toàn cầu phục hồi, chứng khoán và đồng USD mạnh lên, sức hút đối với tài sản trú ẩn giảm rõ rệt.
Từ cuối 2012, giá vàng bắt đầu đi xuống và đến cuối 2015 chỉ còn khoảng 1.060 USD/ounce, giảm hơn 40% so với đỉnh. Chu kỳ suy yếu kéo dài bốn năm trước khi thị trường lấy lại đà tăng từ 2016 nhờ chính sách tiền tệ nới lỏng và nhu cầu dự trữ của các ngân hàng trung ương.
Diễn biến vừa qua là đợt điều chỉnh kỹ thuật hay tín hiệu cho chu kỳ suy giảm mới?
Tháng 10/2025, giá vàng thế giới lập đỉnh với mức gần 4.400 USD/ounce vào phiên giao dịch 20/10, rồi sau đó bất ngờ giảm hơn 5% trong phiên 21/10, mức giảm mạnh nhất trong một ngày kể từ tháng 6/2013. Giới phân tích nhận định đây chủ yếu là đợt chốt lời kỹ thuật sau giai đoạn tăng nóng hơn là sự khởi đầu cho chu kỳ giảm sâu như hai giai đoạn trước.
Theo Reuters, các nhà đầu tư tạm dừng giao dịch để chờ dữ liệu lạm phát Mỹ và định hướng chính sách của FED. Trong khi đó, nhiều chuyên gia cho rằng những yếu tố tác động đến giá vàng như bất ổn địa chính trị như xung đột Nga-Ukraine, căng thẳng Trung Đông, căng thằng thương mại xuất phát từ chính sách thuế quan của chính quyền Trump và kỳ vọng hạ lãi suất trong năm 2026 của Fed vẫn chưa thay đổi.
Theo các chuyên gia của FXEmpire, XTB Market Analysis và Reuters, vùng hỗ trợ hiện nằm ở mức từ 4.200 – 4.250 USD/ounce. Nếu không xuất hiện cú sốc kinh tế lớn, giá vàng nhiều khả năng đi ngang trong ngắn hạn, dao động trong biên độ 4.200 – 4.400 USD/ounce, trước khi xác lập xu hướng mới vào đầu năm 2026.
Bài học từ lịch sử
Hai lần sụt giá mạnh trước đây đều bắt đầu khi FED thay đổi chính sách tiền tệ và lạm phát giảm nhanh. Hiện nay các điều kiện đó vẫn chưa xuất hiện khi lãi suất vẫn cao và FED chưa có dấu hiệu điều chỉnh, đồng USD mạnh nhưng chưa vượt đỉnh năm 2022, trong khi căng thẳng địa chính trị vẫn ở mức cao khiến nhu cầu về tài sản trú ẩn vẫn chưa giảm sút.
Hơn nữa, so với trước đây, giá vàng lập đỉnh lần này còn có sự can dự bởi hai yếu tố rất khác là hoạt động mua vào của các ngân hàng trung ương, nhất là ở các nền kinh tế mới nổi và quỹ hoán đổi danh mục (ETF) vàng. Các tác nhân này cũng chưa có dấu hiệu dừng lại, chỉ điều chỉnh quy mô mua vào mỗi khi vàng tăng nóng.
Điều đó cho thấy khả năng xảy ra một chu kỳ sụt giá kéo dài của vàng ở thời điểm này là khá thấp. Tuy nhiên, với mức giá đã tăng gần 60% chỉ trong năm qua, thị trường có thể tiếp tục chứng kiến những đợt điều chỉnh ngắn hạn, phản ánh nhu cầu cân bằng giữa lợi nhuận và rủi ro.