Không chỉ đơn thuần là món ăn ngon miệng, trái cây khi nấu chín còn trở thành “thuốc quý”, giúp tăng cường sức khỏe, ngăn ngừa nhiều bệnh tật.
Mỗi loại trái cây đều mang trong mình những hương vị đặc trưng cùng với các dưỡng chất riêng biệt, cho phép chúng được chế biến đa dạng theo nhiều cách khác nhau. Một số loại trái cây khi được thưởng thức tươi sống sẽ phát huy tối đa giá trị dinh dưỡng của chúng, trong khi những loại khác lại có thể gia tăng lợi ích sức khỏe khi được nấu chín. Phương pháp nấu chín cũng rất phong phú, từ việc hấp hay luộc đến việc kết hợp với các nguyên liệu khác để tạo ra những món ăn cầu kỳ.
Dưới đây là 6 loại trái cây quen thuộc mà chỉ cần qua những cách chế biến đơn giản như luộc hay hấp, chúng đã có thể chuyển mình thành những “liều thuốc” quý giá giúp chữa bệnh, đồng thời nâng cao giá trị dinh dưỡng với khả năng hấp thụ dễ dàng hơn:
Cam
Một điều cần lưu ý khi chế biến cam là không nên loại bỏ vỏ, vì vỏ cam chứa nhiều hợp chất có tác dụng chống viêm đáng giá, tương tự như indomethacin, một loại thuốc thường được sử dụng để hạ sốt, giảm đau và chống viêm. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng vỏ cam có khả năng hỗ trợ điều trị hen suyễn, giúp thông thoáng đường hô hấp bằng cách làm loãng đờm. Đặc biệt, hợp chất beta cryptoxanthin nằm trong vỏ cam còn có tiềm năng trong việc hỗ trợ điều trị ung thư phổi.
Điểm thú vị là các thành phần có lợi này chỉ phát huy hiệu quả khi vỏ cam được nấu chín. Một trong những phương pháp đơn giản để thu được các chất dinh dưỡng này là hấp cam, thường được thực hiện với một ít muối. Cam sau khi được hấp sẽ trở nên dễ tiêu hóa và ít gây tác dụng phụ, đặc biệt là đối với trẻ em.
Một trong những phương pháp đơn giản để thu được các chất dinh dưỡng này là hấp cam
Táo
Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo rằng phương pháp chế biến táo nên đơn giản và hạn chế sử dụng dầu mỡ cùng gia vị. Những cách như luộc, hấp cách thủy hoặc dùng lò vi sóng là những lựa chọn lý tưởng, và việc giữ lại vỏ táo trong quá trình chế biến cũng rất quan trọng.
Khi được nấu chín, hàm lượng pectin trong táo – một chất có khả năng hỗ trợ giảm cân, hạ mỡ máu và ổn định đường huyết – sẽ tăng lên gấp chín lần và dễ hấp thụ hơn. Ngoài ra, nấu táo cũng làm gia tăng hàm lượng polyphenol, góp phần cải thiện sức khỏe tim mạch, tăng cường khả năng chống oxy hóa và hỗ trợ phòng ngừa ung thư.
Việc tiêu thụ táo đã nấu chín không chỉ giúp tăng mức albumin mà còn làm sạch hệ thống mạch máu, giảm nguy cơ hình thành cục máu đông. Hơn nữa, khi nấu chín, táo cũng giảm lượng đường nhưng lại tăng cường chất xơ và nước, giúp dễ tiêu hóa hơn.
Bưởi
Bưởi là một loại quả giàu protein, axit hữu cơ, vitamin và nhiều khoáng chất thiết yếu như canxi, phốt pho, magiê, natri. Những dưỡng chất này mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người. Việc nấu chín bưởi có thể mang lại những tác dụng tốt cho hệ tiêu hóa, giúp điều hòa khí, làm thông thoáng phổi, giữ ẩm và hỗ trợ chức năng ruột. Bưởi cũng giúp bổ sung khí huyết và cải thiện chức năng tỳ vị, đồng thời kích thích cảm giác thèm ăn và hỗ trợ điều trị các vấn đề tiêu hóa.
Ngoài ra, bưởi có khả năng thúc đẩy quá trình lành vết thương và hỗ trợ tẩm bổ cho cơ thể trong trường hợp nhiễm trùng. Tiêu thụ bưởi cũng có thể giúp làm giảm cơn tức giận và ngăn ngừa sự hình thành các vết loét trong miệng. Đặc biệt, các hợp chất như hesperidin và naringin có trong vỏ bưởi có tác dụng giảm độ nhớt của máu, từ đó giúp hạn chế nguy cơ hình thành huyết khối.
Một trong những phương pháp phổ biến để chế biến bưởi thành bài thuốc là hấp với mật ong hoặc đường. Bên cạnh đó, nấu trà bưởi hoặc chè từ bưởi tươi cũng là những lựa chọn rất tốt để tận dụng những lợi ích sức khỏe của loại quả này.
Một trong những phương pháp phổ biến để chế biến bưởi thành bài thuốc là hấp với mật ong hoặc đường
Táo gai
Táo gai, khi được nấu chín, được biết đến với khả năng cải thiện vị giác và hỗ trợ tiêu hóa hiệu quả. Loại quả này chứa một lượng lớn axit hữu cơ và axit trái cây glycolic, giúp kích thích vị giác, bổ trợ cho tỳ vị, cũng như giảm tình trạng chướng bụng và đầy hơi.
Việc chế biến táo gai thành món ăn dễ dàng tiêu thụ hơn, giúp cơ thể hấp thụ dưỡng chất hiệu quả hơn. Điều này đặc biệt quan trọng, vì táo gai sống có thể gây ra sự kích ứng cho đường tiêu hóa, khiến nhiều người cảm thấy khó chịu khi ăn. Các phương pháp chế biến đơn giản như luộc, hấp hoặc hãm trà đều mang lại hiệu quả tốt cho sức khỏe. Để điều trị táo bón hoặc bồi bổ sức khỏe, bạn có thể hấp táo gai với đường phèn bằng phương pháp hấp cách thủy, tạo ra món ăn không chỉ ngon miệng mà còn rất bổ dưỡng.
Chuối
Chuối là một loại trái cây rất có lợi cho sức khỏe, đặc biệt khi được chế biến bằng cách luộc hoặc hấp. Việc nấu chín chuối không chỉ làm tăng lượng chất xơ và pectin mà còn giúp bảo toàn và dễ hấp thụ các vitamin và khoáng chất, nhờ vào các phản ứng hóa học diễn ra khi đun nóng. Chuối chín có khả năng hỗ trợ nhuận tràng, bổ phế và giảm đờm, đồng thời dễ tiêu hóa hơn so với chuối sống.
Một điểm đáng chú ý là tinh bột kháng có trong chuối chín giúp giảm mức đường huyết một cách hiệu quả. Việc ăn chuối luộc, đặc biệt là khi giữ nguyên vỏ, có thể giúp điều trị táo bón và các vấn đề liên quan đến trĩ. Thêm vào đó, chuối chín còn tốt cho sức khỏe tim mạch, hỗ trợ giấc ngủ và có tác dụng giảm cân. Tuy nhiên, bạn nên lưu ý không nên tiêu thụ quá ba quả chuối luộc hoặc hấp trong một ngày, và nên chọn những trái chuối già nhưng chưa chín hẳn để phát huy tối đa lợi ích sức khỏe.
Bạn nên lưu ý không nên tiêu thụ quá ba quả chuối luộc hoặc hấp trong một ngày
Lê
Lê là một loại trái cây hấp dẫn và thường được tiêu thụ tươi. Tuy nhiên, khi ăn tươi, lê có một số nhược điểm, bao gồm việc chất xơ trong nó khó tiêu hóa và tính hàn có thể gây lạnh cho dạ dày. Để khắc phục những vấn đề này, phương pháp nấu chín, đặc biệt là hấp lê, thường được ưa chuộng trong Y học cổ truyền.
Khi được nấu chín, lê phát huy tác dụng thanh nhiệt, nhuận phế, giúp tiêu đờm và giảm ho, đồng thời có khả năng thanh tâm, hạ hỏa, nuôi dưỡng máu, sinh tân dịch, hỗ trợ tiêu hóa và thải độc. Lê thường được hấp cùng với đường phèn, mật ong, mía hoặc những vị thuốc hỗ trợ long đờm khác. Biện pháp này không chỉ giúp giảm ho mà còn rất phù hợp cho những người mắc bệnh hen suyễn, phổi mãn tính hay gặp vấn đề ho kéo dài.
Ngoài ra, lê cũng có thể được luộc ở lửa nhỏ hoặc hấp đơn giản. Trái cây này còn là nguyên liệu tuyệt vời cho các món cháo và súp, đảm bảo bổ dưỡng. Khi chu trình nấu chín hoàn tất, lượng chất xơ trong lê trở nên dễ hấp thụ hơn, và lê nấu chín còn được cho là có tác dụng tích cực trong việc thải độc, đồng thời giúp móng và tóc thêm chắc khỏe.