Đề xuất lạ: Không cho ngồi tù, hãy b::ắt người nuôi gà lôi… đi dạy các giáo sư tiến sĩ
Không chỉ có anh Thái Khắc Thành (Nghệ An) bị phạt 6 năm tù vì buôn bán gà lôi trắng, những năm qua nhiều người bị khởi tố, phạt nặng do nuôi nhốt, buôn bán loại gà thuộc danh mục quý hiếm này.
Vụ việc anh Thái Khắc Thành (45 tuổi, trú ở xã Đô Lương, tỉnh Nghệ An) bị tuyên phạt 6 năm tù vì nhân giống, buôn bán gà lôi trắng (động vật nguy cấp, quý, hiếm) đang gây tranh luận trên mạng xã hội.
Theo tìm hiểu của phóng viên Dân trí, nhiều người dân đã bị khởi tố, xử phạt nặng khi buôn bán, nuôi nhốt gà lôi trắng trong những năm qua.
Đầu tháng 7/2012, Đội cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường (Công an Hà Nội) phát hiện một đối tượng rao bán gà lôi trắng trên mạng, kèm số điện thoại liên lạc.
Khi bị công an giữ, chủ hàng là N.H.Đ. (SN 1987, trú ở Thanh Xuân, Hà Nội) thừa nhận đang vận chuyển 2 cá thể gà lôi trắng đi bán. Tại nhà Đ. còn nuôi nhốt 8 con gà lôi trắng khác và đều không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ.
Tất cả số động vật quý hiếm này đã được Đ. tự nguyện giao nộp cho cơ quan công an.
Vào tháng 5/2022, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn ra quyết định xử phạt ông H.V.Đ. tổng số tiền 606 triệu đồng do có hành vi bắt và vận chuyển 1 con gà lôi trắng và 2 con mèo rừng. Trong đó, ông Đ. bị phạt 315 triệu đồng vì hành vi bắt và 285 triệu đồng vì hành vi vận chuyển con gà lôi trắng này.
Cuối năm 2022, UBND tỉnh Lâm Đồng ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với ông L.V.N. (trú tại huyện Đạ Tẻh cũ) với số tiền 1,178 tỷ đồng do có hành vi nuôi nhốt, mua bán, vận chuyển gà lôi trắng, chồn bạc má bắc, sóc bụng đỏ, mèo rừng…
Trong số tiền đó, ông N. bị phạt trên 307 triệu đồng vì hành vi nuôi nhốt một con gà lôi trắng; trên 307 triệu đồng vì hành vi tàng trữ 3 con gà lôi trắng; trên 277 triệu đồng vì vận chuyển một con gà lôi trắng và trên 277 triệu đồng vì hành vi mua một con gà lôi trắng.
Ngoài mức phạt “khủng”, UBND tỉnh Lâm Đồng còn áp dụng xử phạt bổ sung tịch thu tất cả số động vật là tang vật được phát hiện trong vụ vi phạm này.
Tại tỉnh Hòa Bình (cũ), vào tháng 10/2023 Công an huyện Yên Thủy khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với B.V.Q. (SN 1990, trú tại xã Bảo Hiệu) để điều tra tội Vi phạm các quy định về bảo vệ động vật hoang dã.
Từ tin báo của người dân, công an phối hợp với kiểm lâm kiểm tra phát hiện gia đình Q. nuôi nhốt 9 con gà lôi trắng – động vật nhóm IB thuộc Danh mục động vật rừng nguy cấp, quý hiếm theo Nghị định số 84/2021 của Chính phủ.
Lực lượng chức năng lập biên bản thu giữ toàn bộ 9 cá thể gà lôi trắng và bàn giao cho Trung tâm cứu hộ, bảo tồn và phát triển sinh vật thuộc Vườn quốc gia Cúc Phương (tỉnh Ninh Bình) quản lý, chăm sóc.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường mới đây đã ban hành Thông tư số 27/2025 quy định về quản lý loài nguy cấp, quý, hiếm; nuôi động vật rừng thông thường và thực thi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp, có hiệu lực từ ngày 1/7 (thay thế quy định tại Nghị định 84/2021 và Nghị định 06/2019).
Trong đó, gà lôi trắng tiếp tục được đưa vào nhóm động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm.
Thông tư 27/2025 nêu rõ, hoạt động khai thác, nuôi, kinh doanh, vận chuyển, lưu giữ,… các loài nguy cấp, quý, hiếm không được ảnh hưởng tiêu cực đến sự tồn tại, sinh trưởng, phát triển của loài đó trong tự nhiên và phải được quản lý, đảm bảo nguồn gốc hợp pháp.
Các hoạt động nuôi sinh sản, nuôi sinh trưởng, xuất khẩu loài động vật nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ phục vụ mục đích thương mại chỉ được thực hiện đối với cá thể từ thế hệ F2 của loài được Cơ quan khoa học CITES Việt Nam xác định về khả năng sinh sản, sinh trưởng qua nhiều thế hệ trong môi trường có kiểm soát và không ảnh hưởng đến đến sự tồn tại và phát triển của loài đó trong tự nhiên.
Cục Bảo tồn thiên nhiên và Đa dạng sinh học (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) được giao thẩm định hồ sơ đề xuất sửa đổi, bổ sung loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ.
Gà lôi trắng, tên khoa học là Lophura nycthemera, là một loài chim lớn, thuộc lớp chim, bộ gà, họ trĩ.
Gà lôi trắng có chiều dài 80-127cm (chim trống), 56-71 cm (chim mái); trọng lượng 1-2 kg; sinh sản từ tháng 2-6, sinh từ 4-10 trứng/lứa.
Hiện có 15 phân loài gà lôi trắng được công nhận. Gà lôi trắng sống ở các khu vực rừng miền núi ở lục địa Đông Nam Á và Trung Quốc.